Lavagruis wordt vaak genoemd als oplossing voor uiteenlopende tuin en gazonproblemen, maar de werking ervan wordt regelmatig overschat of verkeerd begrepen. Bij MijnGazonCoach wordt lavagruis niet gezien als een snelle toevoeging, maar als een structurele bodemverbeteraar die pas effect heeft wanneer de bodem als geheel wordt bekeken.
In dit artikel lees je wat lavagruis precies is, hoe het werkt in de bodem, wat het verschil is met kalk en in welke situaties het wel of juist geen zinvolle keuze is voor tuin en gazon.
In de praktijk blijkt dat veel gazonproblemen niet worden veroorzaakt door een tekort aan bemesting, maar door een bodem die zijn structuur is kwijtgeraakt. Verdichting zorgt ervoor dat wortels oppervlakkig blijven, water verkeerd wordt afgevoerd en mos en onkruiden de ruimte krijgen. Juist in dit type bodems kan lavagruis een ondersteunende rol spelen.
Wat is lavagruis en waar komt het vandaan
Lavagruis is een mineraal gesteente met een vulkanische oorsprong. Het ontstaat uit lava die na afkoeling langzaam verweert en vervolgens machinaal wordt verkleind tot korrels met een grootte van ongeveer 1 tot 3 millimeter. Het resultaat is een hard, poreus materiaal met een hoekige structuur. Juist die structuur onderscheidt lavagruis van veel andere bodemverbeteraars. Het breekt niet af en behoudt jarenlang zijn vorm in de bodem. Daardoor fungeert lavagruis als een langdurige structurele bodemverbeteraar die bijdraagt aan het behoud en herstel van de bodemkwaliteit in tuin en gazon.
Wat doet lavagruis in de bodemstructuur van het gazon
De werking van lavagruis zit niet in directe voeding, maar in het herstellen van ruimte in de bodem. In een gezonde bodem bevinden zich poriën die zorgen voor zuurstof en watertransport. Wanneer deze poriën dichtgedrukt raken, ontstaat zuurstofgebrek en stagneert de wortelgroei. Lavagruis helpt deze poriën opnieuw te openen en stabiel te houden. Water kan gelijkmatiger infiltreren en zuurstof bereikt weer de wortelzone. Dit is geen effect dat binnen enkele weken zichtbaar is, maar wel een verbetering die zich over seizoenen opbouwt.
De rol van mineralen en silicium in lavagruis
Naast structuur bevat lavagruis van nature diverse mineralen. Een van de meest onderschatte daarvan is silicium. Gras neemt silicium op en bouwt dit in in de celwanden, waardoor het grasweefsel steviger wordt en beter bestand is tegen betreding, droogte en ziektedruk.
Daarnaast bevat lavagruis mineralen zoals calcium, magnesium en kalium. Calcium speelt een rol in de stabiliteit van celstructuren en wortelontwikkeling, terwijl magnesium essentieel is voor de aanmaak van chlorofyl en daarmee direct invloed heeft op bladkleur en groei. Kalium ondersteunt de waterhuishouding van de plant en verhoogt de stressbestendigheid van het gazon. In intensief gebruikte gazons blijkt dat gras op minerale bodems vaak sterker en weerbaarder is, zonder dat extra bemesting nodig is.
De effectiviteit van deze mineralen staat of valt echter met de bodemstructuur waarin ze beschikbaar zijn. Zonder voldoende poriën en zuurstof blijven ook waardevolle mineralen onbenut.
Lavagruis en het bodemleven in tuin en gazon
Lavagruis heeft ook een belangrijke indirecte invloed op het bodemleven. Het voedt geen bacteriën of schimmels, maar het creëert wel de omstandigheden waarin micro-organismen actief kunnen zijn, zoals mycorrhiza schimmels die in symbiose leven met graswortels en de opname van water en mineralen vergroten.
Door de verbeterde bodemstructuur ontstaat meer zuurstof in de bodem, wat essentieel is voor deze micro-organismen. In een verdichte bodem valt deze activiteit grotendeels stil. Lavagruis draagt daardoor niet direct bij aan voeding, maar wel aan een bodemomgeving waarin het bodemleven zich kan herstellen en functioneren.
Lavagruis toepassen in verschillende bodemtypes
De werking van lavagruis is sterk afhankelijk van het bodemtype waarin het wordt toegepast. Elke bodem heeft een eigen structuur, waterhuishouding en draagkracht, waardoor lavagruis in de praktijk niet overal hetzelfde effect heeft.
In kleigronden wordt lavagruis vooral ingezet om de zware en compacte structuur te openen. Klei bestaat uit zeer fijne deeltjes die gemakkelijk aan elkaar kleven, waardoor water slecht infiltreert en zuurstof moeilijk doordringt tot de wortelzone. Door lavagruis toe te voegen ontstaat meer structuur in de bodem, waardoor water beter kan worden afgevoerd en wortels meer ruimte krijgen om zich te ontwikkelen.
In zandgronden ligt het probleem vaak aan de andere kant. Zandbodems laten water snel door, maar houden weinig vocht en mineralen vast. Lavagruis draagt hier bij aan een stabielere bodemopbouw waarin water en voedingsstoffen minder snel uitspoelen. De minerale structuur fungeert als een buffer, waardoor het gazon minder gevoelig wordt voor droogte en wisselende groeiomstandigheden.
In humusrijke bodems, zoals tuinen met veel organische stof of jarenlang gebruik van compost, kan de structuur na verloop van tijd inzakken door intensief gebruik. Lavagruis kan in deze situaties ondersteuning bieden door een minerale basis aan te brengen die de bodem stabiel houdt en voorkomt dat poriën dichtvallen.
Het verschil tussen lavagruis en kalk
Lavagruis en kalk worden vaak met elkaar vergeleken, terwijl ze in de bodem een totaal verschillende rol vervullen. Kalk wordt toegepast om de zuurgraad van de bodem gericht te corrigeren. Door de snelle beschikbaarheid van calcium beïnvloedt kalk direct de pH waarde en daarmee de opname van voedingsstoffen. Op de bodemstructuur zelf heeft kalk echter geen invloed.
Lavagruis bevat eveneens mineralen, maar werkt op een ander niveau. De invloed op de pH waarde is beperkt en verloopt langzaam. De primaire werking van lavagruis ligt in het verbeteren en stabiliseren van de bodemstructuur. Het opent de bodem, houdt poriën beschikbaar en ondersteunt zo de opname van water en voedingsstoffen. Lavagruis is daarmee geen alternatief voor kalk bij pH correctie, maar een structurele aanvulling.
Binnen de werkwijze van MijnGazonCoach wordt bij verzuurde bodems daarom gekeken naar een duurzame bodembenadering. In plaats van alleen te corrigeren, wordt gewerkt aan het herstel van de bodemstructuur en het bodemleven. Door lavagruis te combineren met organische bodemverbeteraars zoals wormencompost ontstaat een bodem die luchtiger is, beter vocht vasthoudt en mineralen geleidelijk beschikbaar stelt. Deze aanpak vraagt meer tijd dan een directe pH correctie met kalk, maar levert op de langere termijn een stabielere bodem op waarin verzuring minder snel terugkeert en het gazon gelijkmatiger kan groeien.
>>> Bekijk hier de Cat. 2 gecertificeerd lavagruis bij MijnGazonCoach
Wanneer lavagruis niet de juiste oplossing is
Lavagruis is een waardevolle bodemverbeteraar, maar het is geen oplossing voor ieder bodemprobleem. Juist door dit onderscheid te maken blijft de toepassing effectief. In bodems met een sterk verlaagde pH waarde heeft gerichte correctie prioriteit voordat structurele maatregelen zinvol zijn. Zolang de zuurgraad uit balans is, blijft de opname van voedingsstoffen beperkt, ongeacht de bodemstructuur.
Ook in bodems met een tekort aan organische stof is lavagruis niet de eerste stap. Zonder voldoende organisch materiaal ontbreekt de basis voor bodemleven en blijft de werking van minerale structuur beperkt. In zulke situaties is eerst opbouw nodig voordat lavagruis daadwerkelijk kan bijdragen aan een stabielere bodem.
Daarnaast is lavagruis geen vervanging voor bemesting. Het levert structuur en mineralen, maar voorziet niet in de directe voedingsbehoefte van het gazon. Wie lavagruis inzet als enige maatregel zal daarom onvoldoende resultaat zien. De kracht van lavagruis ligt in het samenspel met andere bodemcomponenten.
Binnen een duurzame bodembenadering wordt lavagruis pas effectief wanneer structuur, voeding en bodemleven elkaar versterken. Het is geen wondermiddel, maar een bouwsteen. Alleen wanneer deze bouwstenen in de juiste volgorde worden toegepast, ontstaat een bodem die langdurig gezond blijft en het gazon optimaal ondersteunt.
Lavagruis binnen de werkwijze van MijnGazonCoach
Bij MijnGazonCoach wordt lavagruis nooit standaard toegepast. De inzet ervan is altijd afgestemd op bodemtype, gebruiksintensiteit en de bestaande bodemconditie. In de praktijk blijkt dat lavagruis alleen effectief is wanneer het onderdeel vormt van een bredere bodembenadering, waarbij structuur, bodemleven en voeding elkaar versterken.
Deze werkwijze vormt ook de basis van de Gazoncursus van MijnGazonCoach. In deze cursus wordt stap voor stap uitgelegd hoe bodemverbetering in de praktijk werkt, wanneer lavagruis een zinvolle aanvulling is en hoe het wordt gecombineerd met andere bodemverbeteraars voor een duurzaam resultaat. Niet vanuit losse producten, maar vanuit inzicht in de bodem en het gebruik van het gazon.
Voor wie gericht met lavagruis aan de slag wil en wil begrijpen of het past binnen zijn situatie, biedt de Gazoncursus een praktisch en onderbouwd kader. Zo wordt lavagruis geen losse maatregel, maar een bewuste keuze binnen een doordachte aanpak voor een gezond en sterk gazon.
>>> Start hier met de #1 Gazoncursus van Nederland en België
Conclusie
Lavagruis is geen snelle oplossing, maar een structurele bodemverbeteraar die pas tot zijn recht komt wanneer de bodem als geheel wordt bekeken. Door de invloed op bodemstructuur, poriën en minerale beschikbaarheid draagt lavagruis bij aan een stabielere groeiomgeving voor het gazon. De werking is afhankelijk van bodemtype, bestaande bodemconditie en de manier waarop het wordt gecombineerd met andere bodemmaatregelen. Wie lavagruis inzet als onderdeel van een doordachte bodembenadering, legt daarmee een duurzame basis voor een gezond en sterk gazon.
